Êzidî li se çi dengexo nakin in? Di civaka Êzidî de aborte selektive

2022/04/01-1651298395.jpg
Прочитано: 2637     12:00     30 Апрель 2022    

Mijara kurtajê di çandên cuda de, ji bo nîqaş û propagandayê cureyeke tabûyê ye. Êzîdî jî ne îstîsna ne. Heta niha ji bo gelek dê û bavên Êzîdî zayenda zarokê wan roleke girîng dilîze, ji bo vê yekê çend sedemên wê yên bi navê "mantiqî" hene: Keçeke ku tê texmînkirin bilindkirina wê hêsantir e, an jî zarokek ku bibe "berdewama malbatê" û "parêzvan". Carinan ev xwestek ew qas xurt e ku dê û bav hazir in ku dev ji zarokberdin, çimkî ew cinsê "xelet" bû. Kurtajê di vê rewşê da wekî "bijartî" bi nav dike, ji ber ku di nav dê û bavan da ji rastiya ducanîyê bi xwe ne razî ye, ango taybetmendîyên embrîyoyeka taybet.

Lê aborte selektive çi ye?

"Aborte selektive cureyeke kurtajê ye ku dê û bav bi zanebûn embryoyên cinsekî dîyar dikin. Di cîhana modern de, pêkanînên bi vî rengî yên cihêkar ên li dijî zarokên keç ên ji dayik nebûne, li welatên xwedî jiyaneke baviksalariyê, bi rewşa biçûkbûyî ya jinê ya li nava civakê re tên cem hev, belav dibin. Di nava van de Çîn, Vîetnam, rojava û navenda Hîndîstanê, Pakîstan, Komarên Ermenîstan, Azerbaycan û Gurcîstan û welatên din hene."

Mixabin di civaka Êzîdî de hin malbat serî li kurtajê didin, pirî caran "wêneyekî wiha dikare di nav malbatên êzîdî yên marjînal de were temaşekirin.

Sîstema li malbatên bi vî rengî baviksalarî ye, ku destûr nayê dayîn jin bi rengekî azad fikrên xwe bînin ziman, hin jin şopên şûştina hişmendiya bi zorê nîşan didin. Ji ber vê yekê, ji bo wan divê zarokek be, an na divê serî li kurtajê bidin. Di malbatên wiha de şopên perwerde û zanîna mafên bingehîn ên mirovan nîne, ku weke em dibînin bandoreke xedar li civaka me ya Êzidî dike. Gelo têgihiştin û mafdarkirina mirovên bi vî rengî pêkane? Pirs retorîk e, mafdarnîşandana tiştekî wiha sûcekî li dijî mirovahiyê ye û li vir em behsa kurtajê ya bijarte dikin.

Rêya derketina ji vê rewşê ew e ku bêdeng nemîne û mijarên bi vî rengî yên germ di nava civaka Êzidî de nîqaş bike û nîşanî wan bide ku ji ber zayenda civakî xwedîkirina kurtajê karekî bê exlaqî ye.





Тэги: #MlêtêÊzidî   #Êzidî  



Êzidî li se çi dengexo nakin in? Di civaka Êzidî de aborte selektive

2022/04/01-1651298395.jpg
Прочитано: 2638     12:00     30 Апрель 2022    

Mijara kurtajê di çandên cuda de, ji bo nîqaş û propagandayê cureyeke tabûyê ye. Êzîdî jî ne îstîsna ne. Heta niha ji bo gelek dê û bavên Êzîdî zayenda zarokê wan roleke girîng dilîze, ji bo vê yekê çend sedemên wê yên bi navê "mantiqî" hene: Keçeke ku tê texmînkirin bilindkirina wê hêsantir e, an jî zarokek ku bibe "berdewama malbatê" û "parêzvan". Carinan ev xwestek ew qas xurt e ku dê û bav hazir in ku dev ji zarokberdin, çimkî ew cinsê "xelet" bû. Kurtajê di vê rewşê da wekî "bijartî" bi nav dike, ji ber ku di nav dê û bavan da ji rastiya ducanîyê bi xwe ne razî ye, ango taybetmendîyên embrîyoyeka taybet.

Lê aborte selektive çi ye?

"Aborte selektive cureyeke kurtajê ye ku dê û bav bi zanebûn embryoyên cinsekî dîyar dikin. Di cîhana modern de, pêkanînên bi vî rengî yên cihêkar ên li dijî zarokên keç ên ji dayik nebûne, li welatên xwedî jiyaneke baviksalariyê, bi rewşa biçûkbûyî ya jinê ya li nava civakê re tên cem hev, belav dibin. Di nava van de Çîn, Vîetnam, rojava û navenda Hîndîstanê, Pakîstan, Komarên Ermenîstan, Azerbaycan û Gurcîstan û welatên din hene."

Mixabin di civaka Êzîdî de hin malbat serî li kurtajê didin, pirî caran "wêneyekî wiha dikare di nav malbatên êzîdî yên marjînal de were temaşekirin.

Sîstema li malbatên bi vî rengî baviksalarî ye, ku destûr nayê dayîn jin bi rengekî azad fikrên xwe bînin ziman, hin jin şopên şûştina hişmendiya bi zorê nîşan didin. Ji ber vê yekê, ji bo wan divê zarokek be, an na divê serî li kurtajê bidin. Di malbatên wiha de şopên perwerde û zanîna mafên bingehîn ên mirovan nîne, ku weke em dibînin bandoreke xedar li civaka me ya Êzidî dike. Gelo têgihiştin û mafdarkirina mirovên bi vî rengî pêkane? Pirs retorîk e, mafdarnîşandana tiştekî wiha sûcekî li dijî mirovahiyê ye û li vir em behsa kurtajê ya bijarte dikin.

Rêya derketina ji vê rewşê ew e ku bêdeng nemîne û mijarên bi vî rengî yên germ di nava civaka Êzidî de nîqaş bike û nîşanî wan bide ku ji ber zayenda civakî xwedîkirina kurtajê karekî bê exlaqî ye.





Тэги: #MlêtêÊzidî   #Êzidî