Daxwazên kêmanîya Êzdîyan piştî şerr û pevçûnên li Iraqê

2022/06/98562-1655189542.jpg
Прочитано: 1887     15:30     14 Июнь 2022    

Li Ofîsa Serokwezîrê Iraqê Tevgera Ciwanên Serbixwe bi mîsyona alîkariya Iraq û UNAMI ya Neteweyên Yekbûyî re civînek li dar xist û li ser rewşa Şengalê hûrgiliyên herî rast pêşkêş kirin Yanî li ser çalakiyên protestoyî yên bi daxwazên Êzidiyên xwecihî.

Hêjayî bi bîrxistinê ye ku di dîroka Şengal û Iraqê de cara yekemîn e ku xwepêşandan bê ku tu serhildan û pirsgirêkekê li ser aliyê xwepêşandêrên Êzidî tomar bike, ji ber ku tenê sivîl in, astengî derbas kir.

Ji ber ku hikûmetên li pey hev ên Iraqê, Êzidî hatin paşguhkirin, marjînalkirin, neheqî, çewisandin. Destûra Bingehîn ti carî ji ber hurmetê nedaye wan. Ji ber vê yekê divê Hikûmeta Iraqê rêzê ji mafên gelê Êzidî re bigire û bersivê bide daxwazên wan. Divê Destûra Bingehîn mafên hindikahiya Êzidî ya ku di dîrokê de li ser axa Iraqa îro dijî diyar bike.

Daxwazên Êzidiyan diyar in û kesên rizgar bûne di salvegera heftemîn a qirkirinê de dema ku serdana gundê Koço kir, ew bi xwe radestî El-Kazimî kirin.

Daxwaz:

1. Dabînkirina parastina navneteweyî ya taybet bi Êzdiyan, avakirina hêzên asayîşa êzdiyan bi piştgîrî û çavdêrîya navneteweyî û herweha îmzakirina rêkeftinekê li gel Îraqê ku rewatiya destwerdanên Civata Tenahî ya Neteweyên Yekbûyî bo parastina Êzîdîyan û kêmneteweyên din dike eger di pêşerojê de rastî metirsiyan werin, çi ji grûpên teroristî yan tolejiya ti hêzên din ji bo rêgirtin li rûdana jenosîdên din.

2. Avakirina dadgeheke navneteweyî ya taybet ji bo endamên DAIŞ-ê yên ku qirkirin û sûcên li dijî mirovahiyê li dijî Êzidiyan pêk anîn, ji ber ku doza Êzidiyan sûcekî navdewletî ye.

3. Darizandin û girtina hemû hêmanên DAIŞ-ê li seranserî cîhanê.

4. Avakirina komîteyeke dîtina rastiyan ji bo peydakirina sedemên ketina Şengalê di destê DAIŞ'ê de û derxistina darazê kesên ku di wê demê de ji dosyeya ewlehiyê berpirsyar bûn.

5. Hewl nedin lihevkirinên niştimanî li ser Êzidiyan ferz bikin, ji ber ku heta nasnameyên hemû pêkhateyên herêmî yên DAIŞ-ê neyên eşkerekirin û radestî edaletê neyên kirin lihevkirin çênabe, ji ber ku aştî bêyî pêkanîna edaletê pêk nayê.

6. Vekirina navendeke operasyonên îstixbaratî yên hevbeş - di navbera koalîsyona navdewletî û hêzên Iraq û Sûriyê de ji bo lêgerîn û serbestberdana Êzidiyên revandî.

7. Cîbicîkirina yasaya rizgarbûyên Êzdî ku ji aliyê hikûmeta Iraqê ve hatiye derxistin bi hemû bend û parazgehên wê û herweha çêkirina bernameyeke rasteqîne ya piştgîrî, rehabîlîtasyon û entegrasyona kesên rizgarbûyî.

8. Piştgiriya navneteweyî û herêmî ji bo jinûve avakirina herêmên Êzidxanê, vegera kesên koçberbûyî û sekinandina nakokiyên leşkerî û îdarî li wir.

9. Vekirina gorên komî û takekesî yên Êzidiyên bûne qurbaniyên sûcên DAIŞ-ê û temamkirina prosedurên lihevanîna DNA-yê bi armanca veguhastina wan ji malbatên wan re.

10- Tevkariyê li belgekirin û arşîvkirina tawanên DAIŞ'ê li dijî Êzidiyan û çêkirina muze, bîrdarî û goristaneke yekgirtî ya sembolîk bike.

11. Vekirina saziyên taybet ji bo zarokan sêwî ji ber qirkirina ku DAIŞ'ê pêk aniye.

12. Qanûneke taybet a ku teşwîqa li dijî şîdeta li hemberî Êzidiyan û dijminatiya li çand û baweriya wan krîmînalîze dike, qebûl bike.

13. Veguheztina qezaya Şingalê bo parêzgeh ekê û dewrûberê wê bo navçeyan û vekirina konsulxaneyên welatan û nivîsîngehên nunerên rêxistinên navdewletî di nav wan de û herweha avakirina zanko û peymangeh û nexweşxane û rê û bendav û dezgehên din ên jiyanî.

14. Lezkirina prosedurên dosyakirina belgeyên der heqê tezmînatê de ji bo vegerandinê, dayîna tezmînatê ji bo mexdûrên terorê û şaşiyên leşkerî û dayîna beşdariyên ji ber wan.

15. Bi zêdekirina temsîla xwe ya di rêveberiyên qanûndanîn, rêveberî, dadwerî û ewlekariyê de li gorî rêjeya nifûsê, hurmetê bidin Êzidiyan.





Тэги:



Daxwazên kêmanîya Êzdîyan piştî şerr û pevçûnên li Iraqê

2022/06/98562-1655189542.jpg
Прочитано: 1888     15:30     14 Июнь 2022    

Li Ofîsa Serokwezîrê Iraqê Tevgera Ciwanên Serbixwe bi mîsyona alîkariya Iraq û UNAMI ya Neteweyên Yekbûyî re civînek li dar xist û li ser rewşa Şengalê hûrgiliyên herî rast pêşkêş kirin Yanî li ser çalakiyên protestoyî yên bi daxwazên Êzidiyên xwecihî.

Hêjayî bi bîrxistinê ye ku di dîroka Şengal û Iraqê de cara yekemîn e ku xwepêşandan bê ku tu serhildan û pirsgirêkekê li ser aliyê xwepêşandêrên Êzidî tomar bike, ji ber ku tenê sivîl in, astengî derbas kir.

Ji ber ku hikûmetên li pey hev ên Iraqê, Êzidî hatin paşguhkirin, marjînalkirin, neheqî, çewisandin. Destûra Bingehîn ti carî ji ber hurmetê nedaye wan. Ji ber vê yekê divê Hikûmeta Iraqê rêzê ji mafên gelê Êzidî re bigire û bersivê bide daxwazên wan. Divê Destûra Bingehîn mafên hindikahiya Êzidî ya ku di dîrokê de li ser axa Iraqa îro dijî diyar bike.

Daxwazên Êzidiyan diyar in û kesên rizgar bûne di salvegera heftemîn a qirkirinê de dema ku serdana gundê Koço kir, ew bi xwe radestî El-Kazimî kirin.

Daxwaz:

1. Dabînkirina parastina navneteweyî ya taybet bi Êzdiyan, avakirina hêzên asayîşa êzdiyan bi piştgîrî û çavdêrîya navneteweyî û herweha îmzakirina rêkeftinekê li gel Îraqê ku rewatiya destwerdanên Civata Tenahî ya Neteweyên Yekbûyî bo parastina Êzîdîyan û kêmneteweyên din dike eger di pêşerojê de rastî metirsiyan werin, çi ji grûpên teroristî yan tolejiya ti hêzên din ji bo rêgirtin li rûdana jenosîdên din.

2. Avakirina dadgeheke navneteweyî ya taybet ji bo endamên DAIŞ-ê yên ku qirkirin û sûcên li dijî mirovahiyê li dijî Êzidiyan pêk anîn, ji ber ku doza Êzidiyan sûcekî navdewletî ye.

3. Darizandin û girtina hemû hêmanên DAIŞ-ê li seranserî cîhanê.

4. Avakirina komîteyeke dîtina rastiyan ji bo peydakirina sedemên ketina Şengalê di destê DAIŞ'ê de û derxistina darazê kesên ku di wê demê de ji dosyeya ewlehiyê berpirsyar bûn.

5. Hewl nedin lihevkirinên niştimanî li ser Êzidiyan ferz bikin, ji ber ku heta nasnameyên hemû pêkhateyên herêmî yên DAIŞ-ê neyên eşkerekirin û radestî edaletê neyên kirin lihevkirin çênabe, ji ber ku aştî bêyî pêkanîna edaletê pêk nayê.

6. Vekirina navendeke operasyonên îstixbaratî yên hevbeş - di navbera koalîsyona navdewletî û hêzên Iraq û Sûriyê de ji bo lêgerîn û serbestberdana Êzidiyên revandî.

7. Cîbicîkirina yasaya rizgarbûyên Êzdî ku ji aliyê hikûmeta Iraqê ve hatiye derxistin bi hemû bend û parazgehên wê û herweha çêkirina bernameyeke rasteqîne ya piştgîrî, rehabîlîtasyon û entegrasyona kesên rizgarbûyî.

8. Piştgiriya navneteweyî û herêmî ji bo jinûve avakirina herêmên Êzidxanê, vegera kesên koçberbûyî û sekinandina nakokiyên leşkerî û îdarî li wir.

9. Vekirina gorên komî û takekesî yên Êzidiyên bûne qurbaniyên sûcên DAIŞ-ê û temamkirina prosedurên lihevanîna DNA-yê bi armanca veguhastina wan ji malbatên wan re.

10- Tevkariyê li belgekirin û arşîvkirina tawanên DAIŞ'ê li dijî Êzidiyan û çêkirina muze, bîrdarî û goristaneke yekgirtî ya sembolîk bike.

11. Vekirina saziyên taybet ji bo zarokan sêwî ji ber qirkirina ku DAIŞ'ê pêk aniye.

12. Qanûneke taybet a ku teşwîqa li dijî şîdeta li hemberî Êzidiyan û dijminatiya li çand û baweriya wan krîmînalîze dike, qebûl bike.

13. Veguheztina qezaya Şingalê bo parêzgeh ekê û dewrûberê wê bo navçeyan û vekirina konsulxaneyên welatan û nivîsîngehên nunerên rêxistinên navdewletî di nav wan de û herweha avakirina zanko û peymangeh û nexweşxane û rê û bendav û dezgehên din ên jiyanî.

14. Lezkirina prosedurên dosyakirina belgeyên der heqê tezmînatê de ji bo vegerandinê, dayîna tezmînatê ji bo mexdûrên terorê û şaşiyên leşkerî û dayîna beşdariyên ji ber wan.

15. Bi zêdekirina temsîla xwe ya di rêveberiyên qanûndanîn, rêveberî, dadwerî û ewlekariyê de li gorî rêjeya nifûsê, hurmetê bidin Êzidiyan.





Тэги: