Beş-1

Kêmasiya agahdariyê:

Serkeftina leşkerî li ser DAIŞ'ê û têkçûna wê ji herêmên cuda yên Rojhilata Navîn di sala 2017 'an de rê li ber nasnameya hemû windayan venekir û ew li malbatên wan venegeriyan, ji ber ku çarenûsa gelek ji wan hîn ne diyar e

Di dema dîlgirtinê de Êzidî ji bo pêşî li revê û rizgariyê bigire bi zanebûn û qedexe li deverên cuda yên Iraq an jî Sûriyeyê hate kirin û gelek ji wan hatin firotin û birin welatên cuda Gelek kesên ku di bin esrarê de ne nizanin li ku derê hatine girtin.

Li Ofîsa Rizgarkirina Dahukê li Herêma Kurdistana Iraqê serjimarên revandin û vegerandina Êzidiyan hene, lê bêyî ku hejmara Êzidiyên ku ji aliyê DAIŞ'ê ve hatine kuştin bê zanîn ji ber ku çarenûsa wan hîn ne diyar e, vê yekê zehmet kir ku hejmara rastîn a Êzidiyên windabûyî bê zanîn. Hewldanên vekirina gorên komî li seranser Iraqê ji aliyê hikûmetên Iraq û Herêma Kurdistana Iraqê ve bi piştgîriya tîma UNITAD û Komsiyona Navdewletî ya Kesên Windakirî (ICMP) pêwîst e lê gelek caran rastî zehmetiyan tên Ev tê wê wateyê ku nebûna koordînasyonê di navbera aktorên cuda de, tunebûna danegira navendî ya nimûneyên DNA'yê, û gelek caran ji malbatên Êzidî tê xwestin ku nimûneyan li gelek cihên cuda bidin, û ev yek jî zehmet dike ku di derbarê pêvajoyên ku divê ji bo nasandina endamên malbatê re derbas bibin, kêmasiya giştî ya eşkerebûnê heye. Di dema derxistinê de Di kanûna pêşîn a 2020 de, komîteya nehêlana bi zorê ya Neteweyên Yekbûyî dilgiranîya xwe di bareya hejmareka mezina termên nenaskirî û gornên bi kom re li Iraqê da nîşan da û pêşinyar kir, ku Iraqê databaseka niştimanî ya wendayîyan dabimezrîne.

Kêmasiya mekanîzmayeke koordînasyonê ya li ser sînor:

Ji bo veguhurandina agahiyan, lêgerîna li Êzidiyên winda û binçavkirî û ji bo kesên dixwazin vegerin Iraqê pêdiviyek heye. Bi vê yekê re pêwîstî bi koordînasyoneke li ser sînor a navbera rayedarên welatên cuda heye.

Operasyonên rizgarkirinê gelekî hesas in:

Di pêvajo û xebatan de derengxistineke kurt jî dikare bibe sedema têkiliya bi kesên winda bûyî re. Ji ber ku di operasyonên rizgarkirinê de kesên sax man rastî pirsgirêkan hatin ku bi koordînasyoneke baştir dikarin pêşî lê bigirin, weke ku dema hewl didan ji Sûriyeyê vegerin derbasî sînorên Iraqê bibin û ev yek bi hin kesên sax û sax man re rû bi rû man.

Hikûmetên Iraq û Herêma Kurdistanê di Hezîrana 2020 'an de "Komîteya Lêgerîna Li Êzîdiyên Revandî" ava kirin. Ev însiyatîf tê tesbîtkirin, lê ti tedbîrên pratîkî tune ye, heta niha komîte ne civiyane û ne jî nûnerên civaka ku xizmeta wan dike civaka Êzidî ye û ya herî girîng jî yên ku sax man e jî nahewîne.